IMAGINES

I.

IMAGINES

in Gentilium religione multi usûs, qui tamen non apud omnes eorum semper viguit. Nam fuêre, qui urcumque Numina colentes varia, aut Solem saltem sub variis nominibus, neque atas, neque statuas Imag insque ullas eorum hab uêre, nec Templis eos circum scribebant, histias interim pro placito, loco quocu nque, immolantes atque Orbem termatum Caelo rectûm Mundumque ipsum tautum esse Deotum suorum Templum, existimautes. Sic ex Magnorum disciplina, Persae, Scythae, Afrorum Nom ades s. Numidae, aliique, Vide Herod. l. 1. Strab. l. 15. Cic. in Verrem Crat. 2. Alios. Celsus apud Orig. Non ferunt (gentes aliquae) Templa, Aras, Statuas, (Deorum) aspicere. Ita enimnec Scythae, nec in afris Nomades, nec Seres illi athei, uti et aliae gentes maxime profanae et legibus destitutae. Etiam et Persaeidem sibi statuêre, ut narrat in bis Herod. Persarum ritus hosce novi; Statuas, Aras, Templa nec tpsi dedicant et alios pro siultis habent, qui hoc faciunt. Sed vero etiam nec Romanos ipsos statuis s. simulactis Deorum plusquam Annos centum et septuaginta in culru usos esse, restis est Vatr. apud Augustin, de Civ. Dei l. 4. c. 31. i. e. ab Romuli initiis, usque ad Tatquinii Ptisci fermê exitum, qui Hierosolymorum excidio primo coaevus erat. Nec quidem dissimile est veri, ex fama, quae procul dubio tam per Occid. quam Or. passim increbuerat, de clade illa Hierosoly morum Templique adeo insignis, deque templo illo ac institutis gentis, Numinis imagines non admitteantibus, Romanos, Hebraeorum ea in reliactenus umitatores, velur in turiorem sibi partem, ut cladis exemplo monitos, transeunrews (quâ Numina, quâ Homines etiam ob religionem eiusque praetextu, invicem acrius dimicare solitos spectarens) Imaginum quoque cultum usumque in templa, sibi posterisque suis cautius consultotes, adscivisse. Imo Tertullian. Apolog. c. 25. diu sine Templisetiam, cultum apudeos fuisle omnimodum, docer. Et quidem de simulacris totque annorum spatio consentiunt alii; ut Clearchus apud Clem. 5. Strom. ac Euseb. praepar. Evanig. l. 8. c. 6. Plutarch. in Nama, Dion. Halic. l. 2. etc. Sed Templa interim (ναοὺςκαὶ τέμενη) tunc a Romanis, sine illis exstructa, adiciunt. Vide Ioh. Selden. de Synedriis Veit. Hebr. l. 3. c. 13. Et nihil magis sub Regum rem pora obvium, quam ab ipsis Templa dedicata, led sine simulactis, quae postea demum inolevêre. Unde facile intelligitur, cur Numae Pompilii libros, circa A. U. C. 570. sub Ianiculo effossos, combutendos decerneret Senatus, apud Liv. l. 10. c. 29. utpore Pythagoricos et qui pleraque haberent disolvendarum religionum, sub Numa scilicet scripti, cum simulacra et pulvinaria Numinum non solum in usu non essent, sed neque ex religione ac doctrima Pythagorica permissa. Ita enim Plutarch. l. c. Ε῎ςι δὲ καὶ τὰ περὶ τῶ ἀφιδρυμάτων νομοθετήματα παντάπασιν ἀδελφὰ τῶ, Πυθαλόρου δογμάτων. Ο῎υτε γὰρ ἐκεῖνος αἰςθητὸν, ἢ παθητὸν, ἀόρατον δὲ καὶ ἀκήρατον καὶ νοητὸν ὑπελάμβανεν εἶναι τὸ Πρῶτον. Ο῟υτος δὲ διεκώλυσεν ἀνθρωποειδῆ καὶ ζωόμορφον εἰκόνα Φεοῦ Ρ῾ωμαίοις νομίζειν, Ian huius de statuis scita undeguaque Pythagorae placitorum sunt germana. Neque enim ille sensui, aurulli dolori expositum rerum proncipium esse, sed invisibile, incorruptum, solâ mente existimavit apprebensibile; hic vetuit Romanis, hominis vel bestiae formam tribuere Deo. Ex Mose vero id instituti Numam hausisse, existitnat clem. Alex. 1. Strom. Νουμᾶς δὲ ὁ Ρ῾ωμαίων βασιλεὺς, Πυταλόρειος μὲν ἦν ἐκ δὲ τῶ Μωῦσέως ὠφεληθεὶς, διεκώλυσεν ἀνθρωποειδῆ καὶ ζωόμορφονεἰκόνα φεοῦ Π῾ωμαίοις κτίζειν κτλ. Numa autem Rex Romanorumer at quidem Pythoagoraeus (quamquam multis ante Pythagoram annis eum fuisse, Catulus apud Cic. de Orat. l. 2. affirmet) ex iis autem, quae a Mose tradita sunt, adiutus prohibuit Romanis, ne homini aut animali similem facerent Dei imaginem etc. Imo et intequentibus temporib us non defuisse apud Rom. qui hunc Imaginum in sacris usum improbatent, discimus ex August. de Civ. Dei'l 4. c. 31. et l. 18. c. 24. ubi de Vartone, Quod si adhuc, inquit, mansisset, castius Dii observarentur: cuius sententiae suae testem adhibes inter cetera gentem fudaeam: nec dubitat eum locum ita concludere, ut dicat, qui primi simulacra Deorum populis posuêrunt, eos civitatibus suis et metum dempsisse et errorem addidisse. Quam ad formam Zeno Clem. eodem 5. Strom. referente, Μήτε ναοὺς, dixit, μήτε ἀγάλματα, Ner oportere templa facere, nec imagines. Quem plurimi inter Graecos Sapieutes sequuti sunt. Certe apud eund. Auctorem Protrept. ad Gent. in Imaginum vanitarem acriter invehitur Heraclitus Ephesius, hancque suis stultitiam aterbe exprobrat. Sic de Srrilpone, recenset Diog. Laert. eum a Iudicibus, quod Minervam Phidiae, non Iavis filiam, sed Phidiae; adeoque non Deum, dixislet, exilio fuisse multatum. Quamvis enim is se hoc modo defendeter, ut Deum Minervam appellari non posse diceret, quod videlicet Dea eslet. Diis quippe etiam in sexum distinctis; Iudices tamen, quo Stilpo renderet, facile videntes, fuêre solliciti, ne quid is in Religione occulte innovaret. Vide quae de Xenoph. Colophonio, apud saepius memoratum Auctor. 5. Strom, de Cotta, apud Cic. de Nat. Deor. l. 1. de Seneca, apud Augistin. de Civ. Del l. 6. c. 10. de Diagota, apud Clem. itetum Protrept. de Lucian. Dial. de Imagimbus: de Clodio, apud Cic. pro Domo sua, hanc in rem leguntur. Quam proin vanitatem, ab ipsis Gentilibus agnitam, observans Ambros. ubi Symmach. refellit, pro vereri Deorum cultu pugnantem, Non vult se, inquit, in lapidibus coli: eriam ipsi Philosophi vestri ista risêrunt. Caererum, praeter gentes memoratas, (in quibus Persae a veteri instituto receslêrunt, Attaxerxe auctore, qui primus Veneris Tanaidis imaginem Babylone, Susis, Ecbatanis, Berside, Bactris, Damasci et Sardius a se positam coli iussit, teste Beroso, apud Clem.) Syri quoque, saltem illi, qui circum Carmelum aegebant, caruêre Imaginibus, ut videre est apud Tac. Hist. l. 2. c. 89. Imo et antiquitus apud Aegyptios (gentem alioquin in superstitionem effusissimam) absque simulacres et statuis templa suisse, refert Lucian. de Dea Syr Tom. Il. p. 749. Et de Germanis Tat. de Mor. Germ. c. 9. Ceterum nec cohibere parieribus Deos, neque in ullam humanioris speciem adsimulare, ex magnitudine caelestium arbitrantur. Atque idem de aliis Hospinian. tradit, de Orig. Templor. l. 2. c. 8. Vide Tob. Pfanner. Theol. Gentil. pur. c. 11. §. 7. Apud quos vero receptae Imagines, illi primum eas rodes habuêre, dein politas exasciatasque, tandem in homims formam effigiaras: on vidimus supra, ubi de Idololatriae mcunabulis. Hasque iterum primo nudas, inde minio illitas, tandem vestitas, coronatas armatasque: qua de re aliisque huc pertmentibus. Vide Casp. Barth. Comm. Superstition. et hic passim ioprimis ubi de Simulacvis ac Statuis: In specie vero de imaginibus illis, quas Gentiles Διοπετεῖς, quasi caelitus delapsas, et Christiani vett. Iconolatrae Α᾿χειροποιήτους, dixêre, quasi nullius hominis manu fabricatas, Salmas. ad Solin. p. 816. Adde Cl. Suicer. qut hanc in tem varia congessit in Thes. Eccl. passim, inptimis in voce Ε᾿ικὼν, ubi, de Imaginibus Christianorum agens, sub fin. IV. Sec. demum a quibusdam Imagines in Eccl. ornatûs causâ introductas, initio a Cappadocibus facto, quinto postmodum ex sexto coli consque, ut in proeliis quoque ad fugandos hostes adhiberentur, coepisse, pluribus docet: in Graeca Eccl. non nisi pictas, admitti subiungens etc. De coronandi more, ut pauca subnectam, simulacra Deorum coronis, sertis floribusque ornare, Gentibus in more fuisse positum, passim apud Auctoribus observare est, Arnob. adv. Gentes l. 7. Clem. Alex. παιδαγ. l. 2. c. 8. Alios. Rebus scil. laetis. Lactant. Divinar. Inst. l. 2. c. 1. Postquam metus desceruii et pericula recesserunt: tum vero alacres ad Deorum templa concurrunt; His libant, his sacraficant, hos coronant. Imo antiquitus neminem, nisi Deos, coronis ornari solitum, habes apud Plin. l. 16. c. 4. et l. 21. c. 2. Inter eos autem, Saturnum Pherecydem ante omnes refert coronatum, Iovem Diod. post devicgos Titanas, apud Tertullian. de Cor. Mil. c. 7. postmodum honor ad reliquos transiit, ut idem pergit: Est Claudii Saturni de Coroms, l. et origones et causas, et species, et sollennitates eorum ita edisserens, ut nullam gratiam floris, nullam laetitiam frondis, nullum cespitem aut palmitem, non alicuius capiti invenias consecratum: Hinc incoronatn simulacra, quaeritur inter alia Venus apud Apulei. Milesiav. l. 4. etc. vide Desid. Herald. ad Arnob. l. c. Iac. Ouzel. ad Minuc. Fel. p. 15. et seqq. hic, ubi de Coronis, Statuis, iterum alibique.

II.

IMAGINES

in communi vita non minus frequences. Et quidem illas dedicatas in variis aedium partibus Vert. habebant: suorum quidem maiorum, in Artio, celeberrimo et maxime conspicuo aedium loco, ut Polyb. vocat l. 6. Eorum vero, quos amatent, in cubiculo, Plin. l. 35. c. 2. Lidem et vultus Epicuti, per cubicula gestant ac circumferunt. Sic infantis iam puerascentis effigiem Aug. in cubiculo suo positam, quotiescumque introiret, exosculatus legitur, apud Suet. Calig. c. 7. Cubicularium hinc imaginum mentio apud eund. Aug. c. 7. Colebantur hae una cum Latibus, puerque custodiae apponebatur, cuius ministerii Macrob. meminit Sat. l. 1. sub fin. Ibidem erant et eorum Numinum simulacra, quae tori genialis curam habere credebantor, August. de Civ. Dei l. 6. c. 9. Posterioribus Imperatoribus peouliaris moris fuit, ut in cubiculo ipsorum Fortuna esset aurea, quam morituti ad eum transmitrerent, qui sibi esset succesurus Capitolin reste in Pio et Marco. Sed et ipsorummer Impp. post Obirum inter Deos relator um Imagines, non minus ac Deorum, radiiis, astris, fulminibus insigues, habebantur, uti discimus ex Lucan. Civ. Bell. l. 7. v. 458.

—— Divos

Fulminibus Manes vadiisque ornabit et astris.

Collocabantur autem illae inter Deos itidem Penates; ita ut iis probro esser, quorum in aedibus non haberentor. Capitolin. in Antonino Philos. Etiam sacrilegus iudicatus est. qui eius imaginem in sua domo non habun, qui per fortunam vel possit habere vel deber. Tacitumque Imp. ut Aurelianum omnes pictum haberent, cavisse tradit Th. Vopisc. Imagines vero hae vel propriae Imperarorum, vel Deorum alicuius erant. Sic enim Aug. Iovis effigie, Liviam Iunonis ac Drusillam Veneris habitu consecratus legimus, ut de aliis nil dicam. Vide Iac. Ouzel. Animadvers. Minnc. p. 187. cui adde Ioh. Wowerium, Notis, et G. Elmenhorst. Comm. ad eund. qui Imaginibus his Impp. a Gentilibus supplicatum ture, vino, hostits; eosque, qui id detrectâsent, atque hinc Christianos, Maiestatis damnatos, addunt. At viri docti in Bibliothecis, Asinii Pollionis Romae invento, habebant vert. Auctorum imagines, ut ex Cic. Plin. Iuv. Aliis constat. Quo insigms imprimislocus facir Suer. Calig. c. 14. 23. et 94. Tib. Ner. c. 70. ad quem, moris fuisse magnorum Virorum imagines per genera destinctas habere, docer pluribus Casaub. etc. Usus imaginum, quibus Maiocum expressi vultus, vetustissimus, Plin. notatur d. i. Aliter apud Majores in Atriis —— expressi cerâ vultus singulis disponebantur armarits; ut essent imagines, quae comitarentur gentilitia funera, semperque defuncto aliquo totus aderat familiae ejus, qui unquam fuerat, populus. Quo de ritu Vide Casp. Barth. ad Stat. Part. I. p. 267. et III. p. 445. Habebant autem imagines hae affixa hostium spolia, quae nec emptori refigere licebat, Plin. d. l. trium phabantque etiam dominis mistatis ipsae domus, iisdem res praeclare gestas inscribere, mos fuit, Hetald. ad Mart. l. 3. Epigr. 20. cuius Epigraphe ad Case. Dmit. etc. Qui amoris ergo imagines faciebant, servabantque, erantvel Parentes, qui liberorum defunctorum memoriam hoc pacto fibi refricabant, uti de effigie adolescentis Camomi haber Mart. idem, l. 9. Epigr. 76. cuius Epigraphe de effigie Camomi vel Amici, qui di scedentium amicorum sibi effingi simulacra mutuo cutabant, uti de Caecilio Secundo legas, apud eund l. 7. Epigr. 83. cuius Epigraphe ad Librum, vel Amantes, unde Plutarch. inter res amarorias, ἀναδεῖν τὰ εἱκόνια, redimtre icunculas, dominae sc. reponit Ε῾ρωτικ. Ut de cereis imaginibus, etiam fagis nostris non incognitis, quibus Veneficae olim etiam ab in vitis amorem extortum ibant, iam nil dicam: nil etiam de ornatu imaginum memoratarum, cum festiva aliqua laetitia imminebat Hoc saltem addo, utiquos honore auctos volebant prisci, sive Deos, sive homines, ἐφυλλοβόλουν, sic conrta per contumeliam utrorumque imagines, coeno lapidibusque conspurcate impetereque consuevisse, Tac. Host. l. 1. c. 55. Primam quintanique turbidi, adeo, ut quidem saxa in Galbae imagines iecerint. Unde illa Theatralis lapidatio, de qua multa Casaub. dicta, Animadvers. in Athen. l. 6. c. XI. Plura vero hanc in rem Vide apud Plin. l. e. ut et hic Passim. Transeo ad usum Imaginim in Annulis Vererum, in quibus illae erant vel cavae, quae scalpro fiebant; vel extubevantes prominentesque, quae caelo: unde et gemmae, quae eiusmodi imaginem exhibebant, Eelypae dictae sunt Seneca, de Benef. l. 4. c. 26. Paulus Praetorius in convivio quodam Tiberii Caesaris habens imaginem eclypâ et prominente gemmâ. Insculpebantt vero istiusmodi annulatibus gemmis, imagines amicorum. Ovid. Trist. l. 1. Eleg. 6. v. 5. et seqq.

Haec tibi dissimula, sentis tamen omnia dici,

In digito qui me fersque refersque tuo.

Effigiemque meam fulvo complexus in auro,

Cara relegati, quâ potes, ora vides.

Sic Epicuti imaginem in annulis habebant familiares eius, apud cic. de Finib l. 5. Et Commodum Imp. signo Amazoniae, ea erat concubina Martia, quam pictam in Amazone diligebat, literas signare solitum, videre est ex ipsius Ep. ad Clodium Albinum, quam in huius vita Iul. Capitolin. recitat. Etiam Maiorum imagines in annulis fulsêre, qui tamen illis si a Maiorum virtute degenerâssent, demebantur. Val. max. l. 3. c. 5. de Africani fil. loquens, C. Scipio superioris Africani fil. Praeturae petitor candidam togam adeo turpitudinis maculis obsolefactam in Campum detulit, ut nisi gratiâ Cicerei, qui Patris eius Scriba fuerat, adiutus esset, honorem a Populo impetraturus non videretur. Qunquam qui dinterfuit, utrum repulsam, an sic adeptam Preturam domum refervet? Insuperque e mavu eius annulum, in quo caput Africani sculptum erat detraxêrunt. Ita Publ. Lentul. Sura Avi sui imaginee in signando usus est, apud Cic. 3. Catilinar. Porto et Regum Principumque gestabantur Imagines. Aristomenem certe Agathoclis imaginem in annulo gestâsle tradit Polyb. l. 15. Callicratern, Prolemaei parasitum, Ulyssis iconem in annulo circumtuliste, auctor est Arheo. in Dipnosophist. l. 6. Alex. Mag. effigie Augustum, ipsius vero Augusti Principes insecutos signâsse, natrat Suer. c. 50. et Dion. l. 51. De Constantino Mag. refert Constantin. Porphyrogenitus de administr. Imp. c. 53. illum Chersonitis, inter alia laborum pro Imperio Rom. exantlatorum praemia, etiam annulos aureo, in quibus Imago eius erat expressa, donâsle. Similiter Melem Ep. imaginem in annuli pala expressam, gestâsse Antiochenses, eradit Chrysostom. Orat. de eius laudib. Nec in auro solum, sed et fetro Imperatorum imagines sculpi consuevisse, discimus ex Greg. Nazianz. oratione in S. Baptism. Interim de Caesarum Imaginibus notant Eruditi, Claudii Principatu fas non fuisle, imaginem Principis in annulo aureo gestare, nisi quibus admissionum Liberti ius illud dedislent; ex Plin. l. 33. c. 3. magnamque cautionem fuisse adhibendam, nequi istiusmodi quid gestarent delatoribus calomniandi praeberent occasionem. Sub Tiberio certe capitale fuisse, discimus ex Suet. qui c. 58. circae Aug. simulacrum scrvum cecidisse vestimenta mutasse, nunmo vel annulo effigiem impressam, latrinae aut lupanari intulisse, gravissimi criminis loco fuisse habitum refert. Imo et matulam sumereeâ manu, quae annulum Principis imagine signatum habebat, erimivi datum fuisse, legimus apud Senec. de Ebnes. l. 3. c. 26. Quid quod etiam suâ ipsorum Imagine nonnulli siguabant. Fecit id Aug. quilicet initio in diplomatibus libellisque et epistolis signandis Sphinge, mox imagine Alex. Mag. novissime vero suâ ipsius Dioscoridis manu sculpta, utebatur, reste Suer. supra laudato. Unde et in Pseudolo Plautino Act. 1. Sc. 1. v. 53.

Eâ causâ miles hic veliquit symbolum,

Expressam in cera ex annulo suam imaginem.

At Deorum formas annulis insculpi, apud Rom. saltem antiquitus fas non fuit. Migravit tamen et hic mos postea, iique cum aliorum, tum Aegypriotum Numinum imagines, gestare coepêre. Plin. l. 2. c. 7. digitis Deos gestant: et l. 33. c. 3. Harpocratem statuasque Aegyptiorum Numinum in digitis Viriquoque portare incipitent. Quae loca licet de annulis Magicâ arte formatis exponantur; nihil tamen impedit, quo minusetiam incelligamus de superstitione illorum, qui simulacrum ali1ucius Numinis, a quo se iuvari putarent, quottidie circumferebant. Sic Veneris Armarae effigiem gestabat Caesar, apud Dion. l. 43. Deae Caelestis Asclepiades Philosophus, apud Amm. marcell. qui illis tem poribus vivebat, l. 22. c. 5. etc. Plura hanc in rem vide apud Ioh. Kirchmann. L de Ann. adde Ioh. Selden. de Iure Nat. et Gent. l. 2. c. 7. et 8. de Imaginibus Impp. etiam infra aliquid, ubi de latrato osculo: uti de more Orphicorum per imagines philosophandi, in voce Orpheus.